Śopłoty nutśi we zemi jo teliko, až z cłowjecneje perspektiwy njedajo se wóna pśisamem dowupóceraś. A wóna móžo se wužywaś k topjenju abo k producěrowanju elektrice, jo-lic až geologiske struktury we zemi se k tomu góźe.

Dłymoko pód zemju kněžy se wusoka temperatura, ako kužde 100 metrow stupa pśerěznje wó 3°C (geotermiski stopjeń).  Na dłymokosći wušej 2.000 metrow jo temperatura zwětšego wusoka dosć, aby słužyła luźam ako žrědło śopłoty.

Aby tu termisku energiju wužywali, muse se k tomu góźece geologiske wobstojnosći namakaś, wósebnje wódne warsty, źož parjeca wóda cirkulěrujo, tak pomjenjone akwifery. Gaž se take warsty wužywaju, ga jo to grono wót hydrotermalneje geotermije.

Zemska śopłota, to jo njewupócerane žrědło energije.  A dla togo wjerśe se dłymoke źěry, ako dosegaju až k tym wódnym warstam. Pśez taku wuwjerśonu źěru („studnju”) pśiźo ta parjeca wóda na wjerch. Ta parjeca wóda móžo se pśez zaměnjak śopłoty (Wärmetauscher) wužywaś k topjenju ako komunalne žrědło śopłoty. Wustudnjona wóda śišći se pótom pśez drugu wuwjerśonu źěru („reinjekciska źěra“) slědk do tych wódnych pódzemskich warstow, źož se wótnowotki zgrějo. A to jo se wupokazało ako dobre: nic wóda, ale jano śopłota wordujo ze zemje wubrana.

Wšykno, což se w Bramborskej wót geotermiskego potenciala dotychměst wě, nastupajucy srědnodłymoku a dłymoku geotermiju, bazěrujo na rezultatach wjerśenjow za zemskim wólejom abo zemskim gazom kaž teke ze wšakich pśepytowanjow pśi góźbje dalšnych wjerśenjow. Bramborska lažy z geologiskeje perspektiwy we Pódpołnocnonimskem basenku. Pódpołnocnonimski basenk góźi se dla swójich wšakich sedimentowych kamjenjowych warstow wjelgin derje za geotermiju.

Principielnje płaśi regula:  šym dłymjej wjerśiś, šym wěcej geotermiskego potenciala móžoš docakaś. Konkretne wugrono, wjele śopłeje wódy na sekundu móžo se ze zemje wupóraś, a lěc buźo se to na kóńcu wupłaśiś, móžoš daś akle na zakłaźe zaměrnych měrjaŕskich kampanjow. Pśi tom se měri pśikład poroznosć, pśepušćatosć a běžanje  wódy we akwiferach.

Geowědomnostne wuzgónjowaŕske kampanje słuže tomu wótmyslenju, rum pód zemju pśeslěźiś a jogo gódnosć šacowaś. Za tym, kaki jo jich cil (na pśikład rozpśestrěśe surowizny we zemi, potenciale a wužywanje), nałožyju se wšake metody. Aby wuznali, kaki jo ten potencial za wužywanje geotermije,  pśewjedu se zwětšego seismiske měrjenja. Z tych měrjenjow nastanu nadrobne tśidimensionalne modele geologiskich strukturow pód zemju. Te modele libruju naspjet wužytne a drogotne informacije, kak dłymoko laže a kak tłuste su warsty kamjenjow pód zemju, ako mógu se góźeś k wužywanju zemskeje śopłoty.

Seismiske měrjenja bazěruju na principje rozšyrjanja a reflektěrowanja zukowych žwałow. Kumštnje napórane zukowe žwały worduju na granicach geologiskich warstow pód zemju a na wjerchu zemje registrěrowane pśez specielne mikrofony, tak pomjenjone geofony.

Seismiske měrjenja - to jo tunja a minimalnje inwaziwna metoda k pśeslěźenju pódzemje.

Amt LBGR jo zagronity za planowanje a pśewjeźenje seismiskeje kampanje we ramiku geologiskego kartěrowanja gruntow. Daty, ako se we seismiskej kampani dobydnu, amt LBGR wugódnosćijo a pótom se stara, aby zjawnosć měła k nim pśistup.

LBGR co seismisku kampanju w Dolnej Łužycy zachopiś pónjeźele, 6. oktober. Wótwisnje wót jeje rezultatow, móžo se pótom slěźaŕske wjerśenje pśizamknuś, tuchylu pak njejo žedno take dalšne wjerśenje wót amta LBGR planowane.

Strony, kótarež deje se pśeslěźiś, laže pśedewšym we wokrejsu Sprjewja-Nysa, na teritoriumje Picańskego amta a bźezamtskego města Gubin a we mjeńšej měrje we bźezwokrejsnem měsće Chóśebuz.  Za tym, kak to 2dimensionalne seismiske měrjenje wujźo, mógu teke dalšne wokrejse, amty a gmejny zapśimjete wordowaś.

Planowane jo nagromadu jadnab 110 kilometrow profilow, to groni smugow, pó kótarychž buźo se měriś. Pśewjeźenje měrjenja dej se staś w lěśe 2025. Take seismiske měrjenje trajo normalnje mjenjej ako mjasec.

To napóranje kumštnych zukowych žwałow (jomu se groni teke seismiski impuls) stanjo se pśez tak pomjenjone vibro-trucki (wibrěrujuce śěžke awta). Wóni wustanu zwětšego na zjawnje pśistupnych drogach, jano wuwześnje jězdźe pó priwatnych rolnikaŕskich a gólnikaŕskich gruntach. We takem paźe staramy se zacasa wó dowólnosć wót wobsednikarja gruntow. Za take wósebne wužywanje zjawnje pśistupnych drogow pśez vibro-trucki wobstarajomy sebje tejerownosći pśizwólenje wót pśisłušnych komunow. To same płaśi za instalěrowanje geofonow.

2D-seismika funkcioněrujo kradu kaž ultrazuk: Firma za seismiku DMT Group buźo nałožyś śěžke wibrěrujuce awta – tak pomjenjone „vibrotrucki“. Wóni wupósćelu do zemje zukowe žwały, kótarež budu na granicy wšakich zemskich warstow reflektěrowane. To echo z dłymi budu pótom registrěrowaś geofony, ako se pjerwjej stajiju na wuzwólonych linijach mjazy Chóśebuzom a Gubinom. Geofyzikaliske daty, ako se pśi tom dobydnu, nałožyju se pótom k woblicenju nadrobnego modela pódzemskich strukturow. Na ten part se wuznajo, źo a kak dłymoko móžomy z wódnymi warstami licyś.

Ně, seismiske měrjenja njenapóraju principielnje pśisamem žednogo zogola, pśeto te zukowe žwały sćelu se do zemje. Ale měrjaŕske awta sami mógu we tom casu pśez hydrawliku a agregaty zogol napóraś.

Ně, principielnje njejo seismiske měrjenje pśisamem zewšym słyšaś, pśeto te zukowe žwały ženu pód zemju. To se wě, až wobydlarje budu te měrjaŕske awta słyšaś – pśez jich hydrauliku a agregaty.

Jo, kradu tak ako jaden śěžki LKW, gaž jěźo mimo. Riziko mikrordžanjow, ako by měli cyniś ze seismiskim měrjenim, móžo se pak pśisamem wuzamknuś. Strony, źož to 2dimensionalne seismiske měrjenje jo planowane, njepłaśe ako wót zemjerdžanja wobgrozone.

Principielnje njejo ze žednymi škódami licyś. Jaden inženjerski běrow pśewóźujo tu seismisku kampanju weto. Ten běrow buźo južo pjerwjej, nježli to měrjenje se zachopijo, wobstojece škódy dokumentěrowaś. Nastanu-li we casu měrjenja weto někake škódy dla seismiki, ga wurownaju se wóni we ramiku tak pomjenjonego permittinga (na pśikład financielna kompensacija za škódu, gaž vibro-trucki jězdźe pó pólach a źělba žnjow pśez to wupadnjo).

Vibrotrucki zachopiju pó planje swójo źěło na 6. oktoberu 2025 we połnocnem źělu teritoriuma města Chóśebuz a tejerownosći mjazy Chóśebuzom a Gubinom. Dwě paralelnje źěłajucej grupje – kužda wobstojeca z dweju awtowu – buźotej se wóttam póněcom k pódzajtšu póraś. Prědna grupa dokóńcujo swójo źěło w Picnju, druga w Gubinje. Te awta budu źěłaś pśecej wót pónjeźelego až do soboty wót zeger 7 do 17:45. Dogromady pótrjebajo firma DMT jadnab tśi tyźenje za tu 2D-seismiku. Źo kradu a ga budu wóni źěłaś, to buźo krotko pjerwjej zjawjone na internetowem boce www.lbgr.brandenburg.de.

Jo frelich. Pśiglědarje njedejali se tym vibrotruckam pśeliš pśibližyś, ale stojecy na boce drogi abo na swójich gruntach mógu wóni tym vibrotruckam pśiglědaś. Pśipódla buźo pśecej jaden sobuźěłaśeŕ, ako buźo pśiglědarje informěrowaś, co se tam tšoj. Teke za familije ze źiśimi buźo to tšojenje awěsće atrakcija.

Gaž se take stanjo, ga jano na krotki cas. Zwětšego pójědu te vibrotrucki ned dalej, tak malsnje ako su pśijěli.

Ně, wobej grupje vibrotruckow buźotej źěłaś wót pónjeźelego až do soboty wót zeger 7 do 17:45.

Ně, zwěrjetam njebuźo ta wěc zewšym tšach napóraś, nic ako na silwester.

Ně. To stej dwa kradu wšakej projekta. K prědnemu: geologiske kartěrowanje kraja − to jo nadawk amta LBGR. A k drugemu: pytanje za kóńcnym składowišćom atomowych wótpadkow − to jo nadawk Zwězkoweje towarišnosći za kóńcne składowanje (Bundesgesellschaft für Endlagerung mbH  − BGE).

Teke z geologiskeje perspektiwy njamatej tej dwě wěcy ze sobu nic cyniś. Pśeto za składowišćo atomowych wótpadkow pótrjebaju se njepśepušćate warsty kamjenjow we zemi. Geotermija pak pótrjeba porozne a pśepušćate warsty.

Wobydlarje a wobydlaŕki, ako bydle we bližy teje linije seismiskego měrjenja, su wutšobnje pšosone, aby se sami dla seismiki informěrowali:

• - na info-marku w Chóśebuzu pětk, 26. september, we Gymnaziumje Maksa Steenbecka, wót zeger 16:00 do 19:00
• - na info-marku w Gubinje pónjeźele, 29. september, wót zeger 17:30 we Starej barwaŕni (Alte Färberei)
• - a pśi info-stojnicach amta LBGR w Picnju, nejskerjej we casu wót 9. až do 11. oktobera.

Pśez ceły cas teje kampanje buźo na měsće sobuźěłaśeŕ inženjerskego běrowa pódla, kótaryž buźo na wšykne pšašanja wótegranjaś.

Na dalšne pšašanja móžo Wam wótegroniś geologiska słužba we amśe LBGR pśez e-mail na adresu: tiefengeologie@lbgr.brandenburg.de, abo pśez telefon kněz dr. Sebastian Weinert z decernata za geologiju surowiznow a dłymokich warstow we amśe LBGR, tel. 0355 48640-0.